Pieszy Szlak Orlich Gniazd - oficjalny przebieg szlaku

Wybierając cele wycieczek szukamy zawsze atrakcyjnych miejsc. Chcemy jeździć tam, gdzie można podziwiać piękno przyrody, niezwykłe krajobrazy, zwiedzać zabytki kultury materialnej – miasta, muzea, pałace, zamki. Najlepiej jeśli znajdziemy takie miejsce, które zachwyci nas zarówno niepowtarzalną przyrodą, jak i mnogością zabytków. Taka jest właśnie Jura Krakowsko-Częstochowska, nie bez powodu uznawana za jedno z najpiękniejszych miejsc w Polsce.

Przez najatrakcyjniejsze krajobrazowo tereny Jury Krakowsko-Częstochowskiej prowadzi trasa turystyczna zwana Szlakiem Orlich Gniazd. Pierwszy szlak jurajski wytyczono w latach trzydziestych XX wieku. Został poprowadzony w formie pętli z Krakowa przez Wyżynę Ojcowską i Garb Tenczyński, jednak nieutrzymywany zanikł. Inicjatorem obecnego Szlaku był Kazimierz Sosnowski, krajoznawca, jeden z najwybitniejszych polskich propagatorów turystyki pieszej. Szlak został wyznaczony w 1950 roku, później wielokrotnie korygowany i zmieniany, by ostatecznie przybrać dzisiejszy przebieg.

Ile zajmuje przejście Szlaku Orlich Gniazd?

Pieszy szlak turystyczny ma długość 163 km i oznaczony jest kolorem czerwonym. Przejśćie tego szlaku zajmie więc około tygodnia. Podobną trasą biegnie Jurajski Szlak Rowerowy Orlich Gniazd, który liczy 184 km. Trasa prowadzi z Częstochowy do Krakowa, łącząc najważniejsze atrakcje Jury i pozwalając odkrywać najciekawsze zakątki tego niezwykłego regionu. Przebiega przez malownicze pagórki Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, pośród wapiennych ostańców z okresu jurajskiego i łączy „orle gniazda” – gotyckie zamki warowne i grody obronne powstałe w okresie państwa piastowskiego.

Jakie zamki znajdują się na Szlaku Orlich Gniazd?

Na mapie Szlaku Orlich Gniazd znajdziemy przede wszystkim średniowieczne zamki. Warownie obronne powstawały z polecenia Kazimierza Wielkiego, by strzec dróg handlowych i granic Królestwa Polskiego, a budowle wznoszone były na trudno dostępnych wapiennych skałach. Większość tych obiektów udostępniono do zwiedzania. Podążając szlakiem z północy na południe mijamy kolejno ruiny zamków w Olsztynie, „Ostrężnik” w Janowie, Mirowie, Morsku, „Ogrodzieniec” w Podzamczu, Smoleniu, Bydlinie, Rabsztynie i Ojcowie. Odbudowane zostały zamki w Pieskowej Skale i Bobolicach. Na szlaku napotkamy także pałace w Złotym Potoku i Pilicy. O wielkich walorach Szlaku Orlich Gniazd świadczy także atrakcyjność przyrodnicza Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Trasa przebiega przez liczne rezerwaty przyrody – Zielona Góra i Sokole Góry w okolicach Olsztyna koło Częstochowy, Rezerwat Parkowe, Ostrężnik, Góra Zborów i Smoleń na Jurze Północnej oraz Ojcowski Park Narodowy na północ od Krakowa.

Co można zobaczyć na szlaku Orlich Gniazd?

Do największych atrakcji Szlaku Orlich Gniazd z całą pewnością możemy zaliczyć zamek „Ogrodzieniec” w Podzamczu. Jest to najbardziej okazała warownia Jury Krakowsko-Częstochowskiej, a także jeden z najpiękniejszych zamków w Polsce. Zamek „Ogrodzieniec” był planem filmowym m. in. dla serialu „Janosik” i filmu „Zemsta” Andrzeja Wajdy. Na uwagę zasługuje również, mniej znany, ale równie piękny, zamek w Olsztynie pod Częstochową. Ciekawie wkomponowany w teren, osadzony na skale, z charakterystycznymi dwoma wieżami, okrągłą i kwadratową. Nieopodal Olsztyna znajduje się jeden z największych rezerwatów Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej - Sokole Góry. Na terenie rezerwatu, wśród skalisto-lesistych wzniesień znajduje się kilkanaście jaskiń. Pozostałe rezerwaty Jury Północnej – Smoleń i Góra Zborów, są atrakcyjne ze względu na bogactwo rzeźby terenu. Występują tu licznie jurajskie wapienie w formie skałek, ostańców, murów skalnych, jaskiń. Wśród atrakcji przyrodniczych Szlaku Orlich Gniazd nie można pominąć Ojcowskiego Parku Narodowego wraz ze słynną Maczugą Herkulesa, ruinami zamku w Ojcowie, Grotą Łokietka i pięknym, odrestaurowanym zamkiem Pieskowa Skała.

Rowerowy Szlak Orlich Gniazd?

Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd na większości odcinków pokrywa się ze szlakiem pieszym. Posiada własne oznaczenia, mapy i tabliczki z podaną odległością do najbliższych miejscowości i atrakcji turystycznych. Szlak rowerowy w przeciwieństwie do szlaku pieszego nie biegnie przez Ojcowski Park Narodowy i Dolinę Prądnika. Z Olkusza prowadzi na zachód w stronę Parku Krajobrazowego Dolinek Krakowskich. Do Krakowa dochodzi przez Dolinę Eliaszówki i Garb Zabierzowski, mijając po drodze ruiny zamku „Tenczyn” w Rudnie.

Szlak Orlich Gniazd może być celem kilku, a nawet kilkunastu wycieczek. Każde miejsce na szlaku jest warte by zatrzymać się tam na dłużej. Niektóre wygodniej odwiedzić w formie wycieczki pieszej, ale znaczna część stanowi znakomity cel na wycieczki rowerowe. Odkrywanie Jury Krakowsko-Częstochowskiej z pewnością może być ciekawym sposobem na spędzenie wakacji albo aktywne weekendowe wycieczki wiosną i jesienią.