Warszawska Obwodnica Turystyczna – przebieg
Warszawska Obwodnica Turystyczna (WOT) to znakowany na czerwono pieszy szlak okrężny, który tworzy turystyczny pierścień wokół Warszawy. Oficjalnie mierzy 190 km, ale pełna trasa tzw. „krwawej pętli” – z uwzględnieniem odcinków przez Kampinoski Park Narodowy – osiąga długość aż 256 km. Szlak przecina liczne kompleksy leśne, otacza aglomerację warszawską szerokim łukiem i pozwala na poznanie zarówno naturalnych, jak i kulturowych walorów Mazowsza.
Trasa rozpoczyna się w Modlinie, przy stacji PKP, skąd prowadzi przez most na Narwi i wzdłuż Wisły do Suchocina. Następnie skręca w Lasy Chotomowskie, przechodzi przez Chotomów, Wieliszew i dociera do Nieporętu. Stąd szlak kieruje się na południe, wzdłuż Kanału Żerańskiego i przez Lasy Dwernickie, aż do Zielonki i Rembertowa. Dalej prowadzi przez rozległy obszar Mazowieckiego Parku Krajobrazowego, m.in. przez Wiązownę i Otwock.
Po minięciu Otwocka Małego, szlak dochodzi do Wisły, przekracza ją mostem drogi krajowej nr 50 i wspina się na skarpę wiślaną w okolicach Góry Kalwarii. Stąd biegnie na zachód, przez Zalesie Górne i Lasy Chojnowskie, kierując się ku Podkowie Leśnej. Ostatni odcinek czerwonego szlaku prowadzi przez Brwinów aż do Zaborowa, gdzie WOT łączy się z siecią pieszych szlaków Kampinoskiego Parku Narodowego. Cała trasa zamyka się w dużą, leśno-podmiejską pętlę wokół stolicy.
Podział Warszawskiej Obwodnicy Turystycznej na odcinki w wersji rozszerzonej
Dzień 1: Modlin – Suchocin – Chotomów
Dystans: ok. 24 km
Atrakcje: Twierdza Modlin, ujście Narwi do Wisły, lasy i łąki nadwiślańskie
Nocleg: okolice Chotomowa lub Legionowa (można dojechać koleją)
Dzień 2: Chotomów – Nieporęt – Zielonka
Dystans: ok. 26 km
Atrakcje: Lasy Chotomowskie, Kanał Żerański, Zalew Zegrzyński (odnogą), rezerwat Horowe Bagno
Nocleg: Zielonka lub Ząbki
Dzień 3: Zielonka – Rembertów – Wiązowna
Dystans: ok. 25 km
Atrakcje: Mazowiecki Park Krajobrazowy, wydmy i bory sosnowe, dolina rzeki Mieni
Nocleg: Wiązowna lub Józefów
Dzień 4: Wiązowna – Otwock – Otwock Mały – Góra Kalwaria
Dystans: ok. 27 km
Atrakcje: dolina Świdra, pałac w Otwocku Wielkim, most przez Wisłę
Nocleg: Góra Kalwaria
Dzień 5: Góra Kalwaria – Zalesie Górne – Lasy Chojnowskie
Dystans: ok. 24 km
Atrakcje: Skarpa Wiślana, rezerwaty przyrody, wąwozy lessowe
Nocleg: Zalesie Górne lub Piaseczno
Dzień 6: Zalesie Górne – Magdalenka – Podkowa Leśna
Dystans: ok. 25 km
Atrakcje: Lasy Chojnowskie, modernistyczna Podkowa Leśna
Nocleg: Podkowa Leśna lub Milanówek
Dzień 7: Podkowa Leśna – Brwinów – Zaborów
Dystans: ok. 27 km
Atrakcje: dworki, przedwojenna zabudowa, przejście do Kampinosu
Nocleg: Zaborów lub Leszno
Dzień 8: Zaborów – Leszno – Roztoka – Dąbrowa Leśna
Dystans: ok. 24 km (niebieski i żółty szlak KPN)
Atrakcje: Kampinoski Park Narodowy, Rezerwat Kaliska, Puszcza Kampinoska
Nocleg: okolice Dąbrowy Leśnej / Łomianek
Dzień 9: Dąbrowa Leśna – Truskaw – Górki – Stare Grochale
Dystans: ok. 25 km (żółty i zielony szlak KPN)
Atrakcje: wydmy, bagna, zwierzęta Puszczy, spokojne dukty leśne
Nocleg: Grochale / Nowy Secymin
Dzień 10: Stare Grochale – Leoncin – Kazuń – Modlin
Dystans: ok. 24 km (zielony szlak + powrót do Modlina)
Atrakcje: wały wiślane, dolina Narwi, zamknięcie pętli
Warszawska Obwodnica Turystyczna – odznaka
Pokonanie WOT-u może być nie tylko formą osobistego wyzwania, ale też szansą na zdobycie specjalnej odznaki krajoznawczo-turystycznej PTTK. Odznaka „Warszawska Obwodnica Turystyczna” jest przyznawana turystom pieszym i rowerowym, którzy przejdą (lub przejadą) wyznaczoną trasę. Choć forma zdobycia odznaki może być elastyczna – szlak można pokonywać etapami – wymaga to dokumentowania trasy w książeczce turystyki pieszej oraz zdobywania potwierdzeń terenowych.
Zdobycie odznaki to świetna motywacja, szczególnie dla osób, które chcą odkrywać Warszawę z zupełnie nowej perspektywy – przez pryzmat natury, przedmieść i historii. Dzięki odznace WOT zyskuje rangę projektu długodystansowego, porównywalnego z innymi krajowymi szlakami długiego zasięgu, jak Główny Szlak Beskidzki czy Szlak Orlich Gniazd.
Dlaczego Warszawska Obwodnica Turystyczna to „krwawa pętla”
Nieformalna nazwa „krwawa pętla” wzięła się od czerwonego koloru oznaczeń szlaku, ale również od fizycznych i mentalnych wyzwań, jakie stawia przed turystą. Przede wszystkim – długość. Przejście pełnej pętli (256 km) to przedsięwzięcie na wiele dni marszu lub wyczynowa trasa do pokonania w ciągu jednej doby – co niektórzy próbują zrealizować podczas rowerowych i biegowych wyzwań „24h na krwawą pętlę”.
Szlak biegnie w przeważającej części przez lasy i tereny niezamieszkałe. Pojawiają się odcinki piaszczyste (wydmy śródlądowe), bagienne i zalewowe. W Kampinosie, w okolicach Horowego Bagna, zdarzają się fragmenty niemal nieprzejezdne, a na południowo-wschodnich odcinkach w Mazowieckim Parku Krajobrazowym można natknąć się na zupełnie zarośnięte dukty.
Dodatkowo szlak nie wszędzie jest oznaczony czytelnie. Bywają fragmenty, gdzie czerwone znaki zanikają, a trasa wymaga wsparcia GPS lub dokładnej mapy. To wszystko sprawia, że WOT zyskał reputację trasy wymagającej nie tylko dobrej kondycji, ale i orientacji w terenie – dlatego „krwawa” nie tylko z nazwy.
Cechy i nawierzchnia Warszawskiej Obwodnicy Turystycznej
Szlak WOT ma zdecydowanie terenowy charakter. Około 70% jego długości prowadzi przez lasy, co czyni go atrakcyjnym szlakiem przyrodniczym, ale jednocześnie oznacza zmienną i często wymagającą nawierzchnię. Do najczęstszych należą:
- piaszczyste dukty leśne – typowe dla Mazowieckiego i Kampinoskiego Parku Narodowego,
- drogi gruntowe i polne – szczególnie na granicach kompleksów leśnych,
- ścieżki nadbrzeżne i wały przeciwpowodziowe – wzdłuż Wisły i Narwi,
- asfaltowe dojazdówki – głównie przy przekraczaniu dróg krajowych i miejskich obrzeży.
Terenowa różnorodność stanowi o uroku szlaku, ale też wymaga dobrej logistyki. Warto zaopatrzyć się w odpowiednie obuwie trekkingowe, a na dłuższe odcinki także w kijki. Na trasie nie ma zbyt wielu punktów gastronomicznych czy schronisk, dlatego planując jednodniowe przejścia, warto zabierać własny prowiant i wodę.
Atrakcje na trasie Warszawskiej Obwodnicy Turystycznej
WOT oferuje turystom niezwykłą mozaikę mazowieckich krajobrazów – od nadwiślańskich łąk po podmiejskie lasy i doliny rzeczne. Na trasie znajdziemy:
Twierdzę Modlin – jeden z największych kompleksów fortecznych w Europie,
Kanał Żerański– techniczny zabytek hydrologii,
Mazowiecki Park Krajobrazowy – z malowniczymi dolinami Świdra i Mieni,
Otwock – z barokowym pałacem należącym do rezydencji prezydenckich,
Góra Kalwaria – miasto o barokowym układzie urbanistycznym,
Lasy Chojnowskie – ulubione miejsce wypoczynku mieszkańców południowego Mazowsza,
Podkowa Leśna i Brwinów – perły modernistycznego urbanizmu z międzywojnia,
Puszcza Kampinoska – najcenniejszy przyrodniczo fragment szlaku, objęty ochroną parku narodowego.
Warszawska Obwodnica Turystyczna w Kampinoskim Parku Narodowym
Ostatni fragment krwawej pętli w wersji rozszerzonej prowadzi przez Kampinoski Park Narodowy, który obejmuje znaczną część zachodniego Mazowsza. W tej części szlak zmienia kolor – z czerwonego na niebieski, żółty i zielony – w zależności od odcinka. Całość tworzy pełną pętlę wracającą do Modlina.
Od Zaborowa szlak wiedzie przez południowy skraj Puszczy Kampinoskiej (niebieski do Leszna), następnie przez rejon Dąbrowy (żółty) i w okolicach Leoncina łączy się z zielonym szlakiem pieszym. Ten ostatni prowadzi północnym skrajem parku, przez Stare Grochale i wały wiślane, aż do Kazunia Małego. Dalej, przez mosty na Narwi i Wiśle, wracamy do punktu startowego – stacji PKP Modlin.
Ten odcinek to esencja mazowieckiej dzikości – spotkamy tu łosie, dziki, przetniemy bagna, wydmy i lasy łęgowe. To najpiękniejszy i najbardziej różnorodny przyrodniczo fragment całego szlaku. Jednocześnie – również najtrudniejszy nawigacyjnie i terenowo, z uwagi na słabe oznaczenia i naturalne przeszkody.
Warszawska Obwodnica Turystyczna to szlak dla tych, którzy szukają czegoś więcej niż tylko niedzielnego spaceru po lesie. To pełnowartościowy szlak długodystansowy, który można pokonywać etapami lub w całości – pieszo lub rowerem. Łączy w sobie walory przyrodnicze, krajoznawcze i historyczne Mazowsza. Dla jednych to sposób na ucieczkę od zgiełku miasta, dla innych – symboliczne wyzwanie. Jedno jest pewne: „krwawa pętla” nie pozostawia nikogo obojętnym.
