Żelazny Szlak Rowerowy, znany również pod nazwą Železná cyklotrasa, to międzynarodowy projekt trasy rowerowej powstałej w ramach polsko-czeskiego programu „Przekraczamy Granice”, który został sfinansowany przez Unię Europejską. Wzięły w nim udział miasto Jastrzębie-Zdrój, gmina Godów, gmina Zebrzydowice oraz czeskie miasta Karwina i Piotrowice.
Długość Żelaznego Szlaku Rowerowego – przebieg i trasy alternatywne
Żelazny Szlak Rowerowy został oddany do użytku 10 września 2020 roku, szlak składa się z jednej głównej pętli i kilku krótszych bocznych odcinków dojazdowych. Podstawowa pętla Żelaznego Szlaku Rowerowego ma długość około 55 km, najkrótszy wariant ma z kolei długość 34 km. Dzięki takiemu rozwiązaniu rowerzyści mogą dopasować trasę do swoich preferencji i kondycji. Projekt wykorzystuje fragmenty nieczynnych śląskich linii kolejowych, które zostały przekształcone w wygodne i bezpieczne trasy rowerowe. To duży atut dla rowerzystów, ponieważ daje im możliwość cieszenia się malowniczymi krajobrazami, nie rezygnując z bezpieczeństwa podczas jazdy. Tego typu pokolejowe trasy rowerowe stają się coraz bardziej popularne i cieszą się dużym uznaniem rowerzystów. Na polskiej części Żelaznego Szlaku Rowerowego znaleźć można różnego rodzaju udogodnienia, takie jak miejsca odpoczynku czy punkty gastronomiczne. Odcinek szlaku znajdujący się po czeskiej stronie pod względem infrastruktury i jakości nawierzchni jest znacznie mniej atrakcyjny niż ten po stronie polskiej.
Żelazny Szlak Rowerowy – atrakcje na trasie
Żelazny Szlak Rowerowy nie tylko umożliwia aktywny wypoczynek na rowerze, ale również pozwala odkryć piękno przyrody i ciekawą historię tych terenów. To idealna trasa dla miłośników rowerowych wypraw, którzy chcą połączyć sport z poznawaniem fascynujących miejsc na pograniczu polsko-czeskim. Śląskie miasto Jastrzębie-Zdrój będące punktem początkowym szlaku, oferuje ciekawe miejsca do zwiedzania, takie jak historyczne uzdrowiskowe budynki czy inhalatorium solankowe. W Jastrzębiu-Zdroju można także spotkać interesującą architekturę, taką jak szyb skipowy kopalni Moszczenica, wyróżniający się na tle krajobrazu. Kolejną interesującą lokalizacją na trasie jest Las Biadoszek, gdzie znajduje się buk "Jakub" - najstarsze drzewo w Jastrzębiu-Zdroju. Historyczne i architektoniczne ciekawostki oferuje także gmina Zebrzydowice. Najciekawszym obiektem jest kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Kaczycach, znajdujący się na Szlaku Architektury Drewnianej. Ponadto, warto odwiedzić zamek oraz kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Kończycach Małych oraz kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Zebrzydowicach, które stanowią ważne elementy dziedzictwa kulturowego regionu.
Żelazny Szlak Rowerowy na weekend i nie tylko
Żelazny Szlak Rowerowy jest świetnym przykładem udanego projektu turystyki rowerowej, który został zrealizowany przy współpracy samorządów oraz wsparciu finansowym Unii Europejskiej. Oferuje on ciekawą trasę z przepięknymi krajobrazami, miejscami odpoczynku i miejscami do zwiedzania. Przyciąga on zarówno turystów, jak i mieszkańców okolicy, którzy chętnie korzystają z niego podczas popołudniowych czy weekendowych aktywności. Jego kompleksowa infrastruktura zachęca rodziny do wspólnych wycieczek, a dzięki alternatywnym wariantom trasy, każdy może znaleźć odpowiednią dla siebie opcję.
Ile zajmuje przejechanie Żelaznego Szlaku Rowerowego?
Czas przejazdu Żelaznym Szlakiem Rowerowym zależy od indywidualnej kondycji rowerzysty, liczby planowanych postojów oraz tempa jazdy. Średnio, pokonanie całej trasy zajmuje od 2 do 3 godzin. Trzeba pamiętać, że czas przejazdu może różnić się w zależności od Twojego doświadczenia oraz warunków atmosferycznych. Mniej doświadczonym cyklistom oraz rodzinom z dziećmi zalecamy do 5-6 godzin. Trasa jest dostosowana do potrzeb rowerzystów i oferuje liczne punkty odpoczynkowe oraz atrakcyjne widoki. Żelazny Szlak Rowerowy ma formę 55 km pętli stanowi więc doskonały pomysł na jednodniową wycieczkę rowerową po Śląsku.
Mapa Żelaznego Szlaku Rowerowego
Żelazny Szlak Rowerowy przebiega przez polsko-czeskie pogranicze. Trasę można rozpocząć w dowolnym punkcie i zatoczyć 55 lub 34,5 kilometrową pętlę. Popularnym miejscem startowym jest parking przy Urzędzie Gminy w Godowie, stanowi dogodną bazę wypadową i jest dobrze skomunikowany z innymi miejscowościami. Alternatywnie, trasę można rozpocząć w Zebrzydowicach, gdzie znajduje się parking przy Urzędzie Gminy oraz zamek i zalew - dodatkowe atrakcje turystyczne. Wielu rowerzystów wybiera także Jastrzębie Zdrój jako miejsce rozpoczęcia wycieczki. Można zostawić samochód przy szkole lub przedszkolu w rejonie ulicy Czyża.
Wybór punktu startowego zależy od indywidualnych preferencji oraz dostępności środków transportu. Warto jednak pamiętać, że trasa Żelaznego Szlaku Rowerowego jest dobrze oznakowana i dostępna z różnych miejsc, co umożliwia elastyczne planowanie wycieczki. Przebieg oficjalnej trasy można przypiąć do Mojej Mapy w aplikacji Traseo, a sam szlak jest też zaznaczony na podkładzie mapowym Traseo – można go pobrać do offline i użytkować na telefonie nawet beż dostępu do Internetu.
Gdzie zacząć Żelazny Szlak Rowerowy?
Sprawdź różne warianty trasy stworzone przez użytkowników Traseo:
Lemur 36 proponuje wycieczkę rowerową z parkingu położonego niedaleko Zamku i Stawu Młyńszczok
Aza proponuje start w Żorach
Yaneck proponuje zacząć klasycznie w Godowie
Wojciech Wójcik proponuje rozpocząć w Jastrzębiu Zdroju z parkingu położonego na obrzeżach miasta, na ul. Kasztanowej przy szkole i przedszkolu.
Witek1964 proponuje start w Moszczenicy na parkingu położonym tuż przy Szlaku
Tomasz Nachel proponuje zacząć z Jaworzna
Gdzie zaparkować przy Żelaznym Szlaku Rowerowym
Żelazny Szlak Rowerowy oferuje kilka dogodnych miejsc parkingowych, które znajdują się blisko trasy. Oto rekomendowane lokalizacje:
Godów:
• Parking przy Urzędzie Gminy: Zlokalizowany za budynkiem urzędu, w pobliżu kompleksu sportowo-rekreacyjnego Olza Godów. Dostępnych jest tam 10 miejsc postojowych, które mogą być szybko zajęte w słoneczne dni.
Jastrzębie-Zdrój:
• Parking przy Szkole Podstawowej nr 17 przy ul. Kasztanowej, duży parking w pobliżu wjazdu na szlak.
• Parking przy Przedszkolu Publicznym nr 12 przy ul. Cieszyńskiej
• Parking przy ul. Płonki: przy Szkole Podstawowej, dostępny dla osób przyjeżdżających z dalszych miejscowości.
Zebrzydowice:
• Parking przy marketach: Możliwość pozostawienia samochodu na parkingach przy lokalnych marketach, takich jak Biedronka.
Warto pamiętać, że w weekendy i przy sprzyjającej pogodzie parkingi mogą być szybko zapełnione, dlatego zaleca się wcześniejsze przybycie.
Długość trasy Żelaznego Szlaku Rowerowego
Podstawowy wariant szlaku, po zakończeniu drugiego etapu jego budowy i przygotowania ma 55 km długości. Trasę można jednak skrócić w kilku miejscach ale opcjonalnie również wydłużyć o kilka trakcji znajdujących się nieopodal szlaku.
Trasę Żelaznego Szlaku Rowerowego można wydłużyć wzbogacając wycieczkę o dodatkowe atrakcje:
1. Zwiedzanie Parku Zdrojowego w Jastrzębiu-Zdroju
– z głównej trasy można zjechać do Parku Zdrojowego. Park oferuje malownicze alejki, zabytkową architekturę oraz miejsca do odpoczynku. Zjechanie z głównej trasy do parku wydłuży wycieczkę o kilka kilometrów.
2. Zwiedzanie Pałacu w Zebrzydowicach
– warto odwiedzić Pałac nad stawem Młyńszczok w Zebrzydowicach. To malownicze miejsce jest doskonałe na krótki odpoczynek. Nad zalewem znajduje się również kąpielisko i ośrodek sportów wodnych z wypożyczalnią sprzętu.
3. Wnikliwe zwiedzanie Karwiny po czeskiej stronie
– Karwina oferuje wiele atrakcji, są wśród nich: Rynek Masaryka, Zamek Frysztat oraz Park Boženy Němcovej z mini zoo i przystanią.
4. Alternatywna trasa przez Závadę
– można uniknąć mylącego oznakowania po czeskiej stronie, można w miejscowości Závada skręcić w prawo na ścieżkę rowerową numer 6258. Ta alternatywna trasa oferuje ciekawe krajobrazy i prowadzi z dala od ruchu samochodowego.
5. Wydłużenie trasy wzdłuż rzeki Olzy
– przejazd trasą biegnącą wałami wzdłuż rzeki Olzy (w okolicach Karwiny) zapewni nam dodatkowe widoki i wrażenia krajobrazowe
6. Planowane rozszerzenie trasy w gminie Godów
– gmina Godów planuje wydłużenie szlaku oraz dodanie nowych atrakcji, być może w przyszłości będzie to dodatkowy wariant.
Pamiętaj, aby przed wyruszeniem w trasę pobrać aplikację Traseo i najlepiej podkład mapowy województwa śląskiego do offline, a także przypiąć oficjalny przebieg Żelaznego Szlaku Rowerowego do Mojej Mapy w aplikacji Traseo.
Krótszy wariant Żelaznego Szlaku Rowerowego
Trasę ŻSR można skrócić w 4 różnych miejscach. Najkrótszy możliwy wariant szlaku ma 34,5 km, jednak omija jedne z największych atrakcji – centrum i dzielnicę Raj czeskiej Karwiny oraz centrum Piotrowic i odcinek w Łaziskach.
Różne warianty ŻSR - skróty na szlaku:
– w Piotrowicach koło Karwiny można skrócić szlak o 5,5 km omijając centrum Piotrowic u jadąc przez Gołkowice, gdzie pomimo skrótu znajdujemy ciekawą atrakcję turystyczną - drewniany kościół, jeden z zabytków śląskiego Szlaku Architektury Drewnianej,
– na rondzie w Godowie ominąć zjazd na Łaziska i ominąć 8,5 kilometrową pętlę przez Łaziska ukończoną w II etapie prac nad trasą Szlaku,
– w Karwinie trasę można skrócić o 6,5 km omijając Rynek oraz Park Zdrojowy i Park Boženy Němcovej,
– lub w Karwinie ominąć skrócić o 3 km omijając tylko Parki, a jadąc przez Rynek
Nawierzchnia i oznakowanie Żelaznego Szlaku Rowerowego
Nawierzchnia:
Niemal cały odcinek szlaku (ok. 52 km) stanowią asfaltowe ścieżki rowerowe i drogi samochodowe. Pozostałe niewielkie fragmenty trasy posiadają nawierzchnię z kostki lub szutru.
Warto zwrócić uwagę na 15-kilometrowy odcinek między Godowem a Zebrzydowicami, poprowadzony po dawnym nasypie kolejowym. Ten fragment jest wyłączony z ruchu samochodowego i najbardziej komfortowy.
Ruch samochodowy:
Trasa została zaprojektowana z myślą o bezpieczeństwie rowerzystów i prowadzi głównie ścieżkami rowerowymi wyłączonymi z ruchu samochodowego lub mało uczęszczanymi drogami lokalnymi. Ruch samochodowy na szlaku jest więc minimalny, co sprzyja komfortowej i bezpiecznej jeździe.
Oznakowanie:
Żelazny Szlak Rowerowy jest dobrze oznakowany, co ułatwia rowerzystom nawigację zarówno po polskiej, jak i po czeskiej stronie trasy.
Oznakowanie po polskiej stronie:
Znaki typu R-4: Pomarańczowe tabliczki z czarnym symbolem roweru oraz logo Żelaznego Szlaku Rowerowego.
Oznakowanie po czeskiej stronie:
Żółte tabliczki: Tablice z logo szlaku, różniące się kolorem od polskich oznaczeń, ale równie czytelne.
Dodatkowo na trasie znajduje się wiele tablic informacyjnych: mapy szlaku, informacje historyczne dotyczące dawnych linii kolejowych oraz wskazówki dotyczące odległości do kolejnych miejscowości i atrakcji turystycznych.
Festiwal Żelaznego Szlaku Rowerowego
Festiwal ŻSR to dwudniowa impreza o charakterze polsko-czeskim, skierowana do miłośników jazdy na rowerze i nie tylko. Wydarzenie odbywa się w miejscowościach położonych wzdłuż Żelaznego Szlaku Rowerowego, takich jak: Godów, Jastrzębie-Zdrój, Piotrowice, Zebrzydowice i Karwina. Festiwal zazwyczaj odbywa się w 3 weekend maja.
Podczas festiwalu uczestnicy mogą liczyć na różnorodne atrakcje:
• rowerowa gra terenowa z nagrodami, która zachęca do aktywnego zwiedzania szlaku i odkrywania jego uroków. Jest doskonałą formą spędzenia czasu dla rodzin z dziećmi.
• parada steampunkowa – barwne widowisko z udziałem artystów w stylizowanych kostiumach i pojazdach stylizowanych na epokę industrialną,
• animacje i konkursy dla dzieci – zabawy i warsztaty dostosowane do potrzeb najmłodszych uczestników,
• warsztaty rękodzieła i pokazy kulinarne,
• pokazy naukowe – interaktywne atrakcje dla całych rodzin.
• spektakle teatralne i występy żonglerów na szczudłach.
• dodatkowo w Jastrzębiu-Zdroju organizowane są takie atrakcje jak TOR Pumptrack z instruktorem, "Rowerowe lody", rower z blenderem serwujący koktajle, fotobudka, warsztaty serwisowe "Jak dbać o rower", parada orkiestry na szlaku
Festiwal stanowi doskonałą okazję do integracji społeczności rowerowej, promocji zdrowego stylu życia oraz poznania walorów turystycznych regionu pogranicza polsko-czeskiego.
Miejsca odpoczynku na Żelaznym Szlaku Rowerowym
Na Żelaznym Szlaku Rowerowym dostępnych jest wiele Miejsc Obsługi Rowerzystów (MOR), które zapewniają komfortowy odpoczynek podczas jazdy. Na polskiej stronie trasy, szczególnie w gminach Godów, Jastrzębie-Zdrój i Zebrzydowice, infrastruktura została starannie zaplanowana. Liczne są punkty odpoczynku wyposażone w ławki, stoliki oraz stojaki na rowery. Niektóre z tych miejsc posiadają również automatyczne defibrylatory zewnętrzne oraz samoobsługowe stacje naprawy rowerów. Warto zaznaczyć, że około 63% polskiej części szlaku przebiega poza ruchem samochodowym, co zwiększa bezpieczeństwo i komfort rowerzystów.
W Jastrzębiu-Zdroju szczególnie wyróżniają się duże i dobrze wyposażone MOR-y, które zostały zaprojektowane z myślą o wygodzie użytkowników. Dodatkowo, na trasie co kilkaset metrów rozmieszczono mniejsze miejsca do odpoczynku.
Warto również wspomnieć o "Stacji Zielony Most". Położona w cieniu historycznego mostu, oferuje rowerzystom możliwość regeneracji, skorzystania z punktów naprawy rowerów oraz stacji ładowania. To miejsce łączy w sobie walory historyczne z nowoczesną infrastrukturą dla cyklistów.
O czym trzeba pamiętać wybierając się na Żelazny Szlak Rowerowy do Czech
Jeśli planujesz czeską część Żelaznego Szlaku Rowerowego, który pamiętaj o kilku ważnych kwestiach związanych z przepisami drogowymi oraz przygotowaniem do jazdy w obu krajach:
• Dowód osobisty lub paszport: Czechy są w strefie Schengen, więc kontroli granicznych nie ma, ale dokument tożsamości trzeba mieć przy sobie i konieczny jest dokument w postaci
paszportu lub dowodu osobistego dla dziecka!
• Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) jest przydatna w razie potrzeby skorzystania z opieki medycznej.
• W Czechach (podobnie jak w Polsce) wymagane jest oświetlenie roweru po zmroku – z przodu białe, z tyłu czerwone.
• Kask rowerowy jest obowiązkowy dla dzieci poniżej 18. roku życia.
• W Czechach obowiązuje zero tolerancji dla alkoholu u rowerzystów. W Polsce dopuszczalne stężenie alkoholu to 0,2‰, ale zdecydowanie zaleca się pełną trzeźwość.
• W większości miejsc akceptowane są karty płatnicze, ale lepiej upewnić się przed zakupami.
• Roaming - w Czechach obowiązują zasady unijnego roamingu „jak w domu”, więc korzystanie z telefonu kosztuje tyle samo, co w Polsce.
• Warto pobrać mapę offline w aplikacji Traseo i przypiąć trasę, którą będziemy podążać w Mojej Mapie.
• Oznakowanie szlaku: po czeskiej stronie szlak jest oznakowany żółtymi tabliczkami z logo Żelaznego Szlaku (w Polsce są to pomarańczowe tabliczki z logo szlaku)
• Na Żelaznym Szlaku Rowerowym znajdują się samoobsługowe stacje naprawy rowerów, ale dobrze mieć przy sobie podstawowe narzędzia i zapasową dętkę.
